Hồng Kông có nguy cơ trải qua một đợt bất ổn lớn sau khi chính quyền trung ương quyết định giới hạn ứng viên tranh cử lãnh đạo đặc khu.
Ngày 31.8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc thông qua quyết định cho phép việc chọn Trưởng đặc khu Hồng Kông sẽ được tiến hành theo phương thức bỏ phiếu phổ thông từ năm 2017. Tuy nhiên, các ứng viên phải do một ủy ban đề cử lựa chọn và số ứng viên được chọn chỉ từ 2 - 3 người, trong đó mỗi ứng viên phải được sự ủng hộ của hơn 50% thành viên ủy ban. Quy định mới còn nêu rõ đặc khu trưởng đắc cử phải được chính quyền trung ương thông qua mới có thể nhậm chức. Tân Hoa xã dẫn lời Chủ tịch Quốc hội Trung Quốc Trương Đức Giang ca ngợi đây là “quyết định rất quan trọng trong việc cải cách dân chủ và cải tiến bầu chọn lãnh đạo Hồng Kông theo pháp luật” vì cho phép người dân lần đầu tiên trực tiếp bỏ phiếu bầu lãnh đạo kể từ khi Hồng Kông được Anh trao trả năm 1997. Hiện nay, đặc khu trưởng Hồng Kông do một ủy ban gồm 1.200 thành viên bị chỉ trích là thân Bắc Kinh bầu chọn. Tuy nhiên, ngay sau khi quyết định trên được công bố, nhiều chính trị gia, trí thức và tổ chức ở Hồng Kông đã phản đối mạnh mẽ và cáo buộc trung ương đang “áp đặt một nền dân chủ giả” bằng cách kiểm soát ứng viên tranh cử, theo Reuters. Nghị viên kỳ cựu Thang Gia Hoa phát biểu trên truyền hình: “Đây là ngày đau buồn nhất và đen tối nhất cho phong trào dân chủ ở Hồng Kông”. Tổng thư ký Hội Liên hiệp sinh viên Hồng Kông Châu Vĩnh Khang thì chỉ trích quyết định của trung ương là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và khẳng định: “Chúng tôi không có lựa chọn và phải đấu tranh”. Bên cạnh đó Tổ chức Occupy Central (OC), được xem là đầu tàu cho phong trào đòi cải cách ở Hồng Kông hiện nay, tuyên bố họ sẽ thực hiện kế hoạch phong tỏa khu trung tâm hành chính - tài chính Trung Hoàn như cảnh báo trước đó. “Tất cả cơ hội đối thoại đã bị dập tắt. Việc chiếm Trung Hoàn chắc chắn sẽ diễn ra”, Reuters dẫn tuyên bố của OC viết. Tổ chức này không thông báo chi tiết nhưng cho hay trong vài tuần tới sẽ tiến hành hàng loạt hoạt động để chuẩn bị cho cuộc phong tỏa. Hồi tháng 7, OC đã phát động cuộc đại biểu tình với hàng trăm ngàn người tham gia để đòi cải cách quá trình bầu trưởng đặc khu. Ngoài ra, ông trùm truyền thông Lê Trí Anh vừa tuyên bố sẽ tham gia OC và góp tiền cho những nhà ủng hộ dân chủ, theo báo South China Morning Post. Ông này là chủ sở hữu nhiều tờ báo, tạp chí có lượng phát hành hàng đầu Hồng Kông như Apple Daily và Next. Đáng chú ý là nhà của ông Lê vừa bị cảnh sát lục soát hôm 28.8 để điều tra cáo buộc tham nhũng, theo AFP. Căng thẳng càng dâng cao khi trong ngày 31.8, các nhóm ủng hộ Bắc Kinh đã xuống đường tuần hành để bày tỏ đồng tình với quyết định của trung ương lẫn phô trương thanh thế trước OC. Đài RTHK còn dẫn lời cựu Phó chủ nhiệm Văn phòng phụ trách Hồng Kông và Macau thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc Trần Tá Nhị cảnh báo rằng “kế hoạch bất hợp pháp của OC sẽ kết thúc bằng đổ máu”.
Văn Khoa |
